ม. 1 : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 157 / 480

หรือไม่ หรือมีข้อวัตรปฏิบัติทางกาย วาจา ใจ ใดๆ ที่ไม่ได้ปฏิบัติตามคำสอนของพระองค์ เป็นต้น ดังนั้น แนวทางในการประเมินศรัทธาของพระภิกษุ คือ “ให้พิจารณาว่า ตนเองพยายามฝึกฝน ขัดเกลากาย วาจา ใจ ตามคำสอนอย่

บทความนี้เสนอแนวทางการประเมินศรัทธาของพระภิกษุและฆราวาส โดยเน้นการฝึกฝนทางกาย วาจา และใจ ตามที่พระพุทธเจ้าสอน อีกทั้งยังมีข้อพิจารณาสำหรับการทำทาน การรักษาศีล และการเจริญสมาธิภาวนา โดยใช้เกณฑ์การประเม

3. การประเมินศีลในทางธรรมปฏิบัติ ให้พิจารณาจากการ “เข้าถึงดวงศีลภายใน” ซึ่งหมายถึง “อธิศีล” ดังพระธรรมเทศนาของพระมงคลเทพมุนีที่ว่า “ศีลเป็นดวงใสอยู่ในกลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ ดวงธรรมที่ทำ ให้เ

การประเมินศีลในทางธรรมปฏิบัติสามารถทำได้โดยการพิจารณาถึงการเข้าถึงดวงศีลภายใน ซึ่งเป็นศีลที่มีความบริสุทธิ์และสามารถมองเห็นได้ในศูนย์กลางกายมนุษย์ สำหรับฆราวาสนั้น สามารถประเมินได้จากความผ่องใสของใจ แ

เพียงไร สําหรับฆราวาส สามารถประเมินด้วยหลักการเดียวกับพระภิกษุเช่นกัน คือ 1. มีความกระตือรือร้นในการเข้าวัดฟังธรรมแค่ไหน ขวนขวายหาหนังสือธรรมะมาอ่านมากน้อย 2. ได้ข้อคิดจากการศึกษาธรรมะที่จะนำไปใช้ประโ

เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักการประเมินตนเองทั้งในด้านความกระตือรือร้นในการเข้าวัดและศึกษาธรรมะ ความสามารถในการเห็นข้อบกพร่อง และการประเมินด้วยจาคะ เช่น การสละสิ่งของและอารมณ์ รวมถึงการพัฒนาความรู้และปัญญาใน

1. ปัญญาทางโลก หรือปัญญาที่เกิดจากการเรียนรู้ หรืออาศัยการคิดพิจารณาด้วยสมอง ได้แก่ ปัญญาในระดับจินตมยปัญญา และสุตมยปัญญา สามารถประเมินได้ใน 2 ประเด็น คือ 1.1 ประเมินจาก “ความสามารถในการทำงาน” เพราะกา

ในเนื้อหานี้พูดถึงการประเมินปัญญาทางโลกและธรรม โดยปัญญาทางโลกมีสองประเด็นหลักคือ ความสามารถในการทำงานและการรู้เท่าทันสังขาร ขณะเดียวกัน ปัญญาทางธรรมจะประเมินจากการเข้าถึงกายในตัวเอง ซึ่งเกิดจากการเจริ

เป็นต้น เมื่อเราฝึกปฏิบัติสมาธิเข้าถึงกายไหน ปัญญาของเราก็จะยิ่งกว้างขวางมากมาย เท่าทันกับสังขาร ของกายแต่ละกายนั้นไปด้วย 5.6.6 ประเมินด้วย “ปฏิภาณ” การประเมินด้วยปฏิภาณ หรือการโต้ตอบปัญหาได้อย่างรวดเ

การประเมินคุณธรรมในพระภิกษุเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้เขาเข้าใจตนเองดีขึ้นและไม่ประมาทในชีวิต การใช้ปฏิภาณในการแก้ปัญหาอย่างมีสติ การประเมินตนเองผ่านการเปรียบเทียบกับผู้ที่มีคุณธรรมสูงกว่า เช่น พระสัมมาสั

เนื้อหาบทที่ 6 ขั้นตอนที่ 4 มัตตัญญู 6.1 คําแปล และความหมาย 6.2 ความสำคัญของปัจจัย 4 ที่มีต่อชีวิต 6.3 พุทธานุญาตเกี่ยวกับปัจจัย 4 6.3.1 วัตถุประสงค์ในการใช้ปัจจัย 4 6.3.2 ปริมาณและประเภทของปัจจัย 4 6

เนื้อหาในบทนี้อธิบายขั้นตอนที่ 4 ... โดยเสนอแนวคิดเกี่ยวกับปัจจัย 4 การรับและการฝึกอบรม รวมถึงทัศนคติเกี่ยวกับปัจจัย 4 ที่สำคัญต่อชีวิตของฆราวาส ทั้งนี้ยังมีตัวอย่างและหลักการรับปัจจัย 4 ที่ ให้ความสำ

แนวคิด 1. ปัจจัย 4 เป็นสิ่งจำเป็นขั้นพื้นฐานที่สำคัญต่อการดำรงชีวิต และยังเป็นปัจจัยที่ ส่งผลกระทบโดยตรงต่อความเจริญก้าวหน้าในการพัฒนาคุณธรรมของพระภิกษุ 2. การรู้จักประมาณใน “การรับ” ปัจจัย 4 จะเป็นจุ

แนวคิดเกี่ยวกับปัจจัย 4 ที่เป็นพื้นฐานในการดำรงชีวิตของพระภิกษุมีความสำคัญต่อการพัฒนาคุณธรรมและการฝึกฝนตนเอง โดยการรู้จักประมาณในการรับปัจจัย 4 จะเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญในการพัฒนาคุณธรรมและสนับสนุนการสร้

บทที่ 6 ขั้นตอนที่ 4 มัตตัญญู จากการศึกษาในบทที่ผ่านมา ตั้งแต่ความเป็น ธัมมัญญู อัตถัญญู และอัตตัญญู ทำให้เราพอจะ มองเห็นภาพวิธีการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนาอย่างเป็นขั้นตอนได้ชัดเจนว่าพระภิกษุจะต้องเริ่มต

บทนี้กล่าวถึงขั้นตอนที่ 4 ในการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่คำว่า 'มัตตัญญู' ซึ่งหมายถึงการรู้จักประมาณในการรับสิ่งต่างๆ เช่น จีวรและบิณฑบาต ทั้งนี้ พระภิกษุควรเริ่มต้นการฝึกจากการศึกษาคำสอนและรู้จ

มีพลังงานไปทำกิจกรรม เราต้องการที่พักสำหรับอยู่อาศัย ทั้งเพื่อความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ของเรา เราต้องการยารักษาโรคในยามที่ป่วยไข้ เพื่อให้ร่างกายกลับมาแข็งแรงพอจะทำกิจกรรมตามปกติ ได้ดังเดิม ไม่ว

ปัจจัย 4 คือ สิ่งที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิต ไม่ว่าจะเป็นความปลอดภัย ที่พัก หรือยารักษาโรค สำหรับพระภิกษุแล้ว ปัจจัย 4 จะมีความสำคัญมาก เพราะพวกเขาต้องลดการครอบครองลงเหลือเพียงสิ่งที่จำเป็น นอกจากนี้

บิณฑบาต (อาหาร) เราอนุญาตบิณฑบาตแก่พวกเธอ ก็เพียงเพื่อให้กายดำรงอยู่ได้ ให้กาย เป็นไปได้ ให้ความลำบากสงบ เพื่ออนุเคราะห์พรหมจรรย์ ด้วยคิดว่าเรา จักบรรเทาเวทนาเก่า จักไม่ให้เวทนาใหม่เกิดขึ้น ด้วยประการ

เนื้อหานี้กล่าวถึงวัตถุประสงค์ของการใช้ปัจจัย 4 ได้แก่ บิณฑบาต (อาหาร) เสนาสนะ (ที่อยู่อาศัย) และคิลานปัจจัยเภสัชบริขาร (ยารักษาโรค) โดยยกตัวอย่างการบรรเทาความลำบากและเวทนา ทั้งในด้านร่างกายและจิตใจที

3. เพื่อให้ความลำบากทางกายที่เกิดจากความหิวหายไป 4. เพื่อให้สามารถประพฤติพรหมจรรย์ได้ดียิ่งขึ้นด้วยการฉันแต่พอดีแก่ความต้องการของร่างกาย คือ ฉันพอแค่อิ่มท้อง ไม่ฉันมากไปจนอึดอัด 5. เพื่อให้มีชีวิตอยู่

การใช้ปัจจัย 4 ในพระพุทธศาสนาเน้นความพอเพียงและการใช้เท่าที่จำเป็นเพื่อความสุขในชีวิต ซึ่งปัจจัย 4 ได้แก่ อาหาร, ที่อยู่, เสื้อผ้า และยารักษาโรค การใช้ในปริมาณที่ถูกต้องช่วยบรรเทาความทุกข์ให้หายไป การ

จีวร (เครื่องนุ่งห่ม) ในคราวหนึ่ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเห็นพระภิกษุมีผ้ามากเกินไป พระองค์จึงทรงดำริว่า พระ ภิกษุควรมีผ้าจำนวนเท่าไร จึงจะดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยความสะดวกสบายพอสมควร เมื่อดำริอย่างนั้นพระ

ในอดีต พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพิจารณาเกี่ยวกับจำนวนจีวรที่เหมาะสมสำหรับพระภิกษุ เพื่อความสะดวกสบายในการดำรงชีวิต เมื่อทรงทดลองด้วยตัวเอง พบว่าใช้จีวรสามผืนก็เพียงพอ แต่ยังอนุญาตให้มีมากกว่านั้นหากจำเป็

บิณฑบาต (อาหาร) สำหรับเรื่องการบริโภคอาหาร ท่านพระสารีบุตรเถระ พระอัครสาวกเบื้องขวา ผู้มีปัญญาเลิศกว่า ภิกษุใด ได้ให้แนวทางในการบริโภคอาหารไว้ว่า “ภิกษุเมื่อบริโภคอาหาร จะเป็นของสดหรือของแห้งก็ตาม ไม่

การบริโภคอาหารของภิกษุในพระพุทธศาสนานั้นมีแนวทางที่ชัดเจน เพื่อความสบายของร่างกายและการปฏิบัติธรรม โดยท่านพระสารีบุตรได้แนะนำให้บริโภคอาหารในปริมาณที่พอเหมาะและหยุดเมื่อรู้สึกอิ่มซึ่งควรจะดื่มน้ำต่อ เ

ภิกษุไว้ดังนี้ คิลานปัจจัยเภสัชบริขาร (ยารักษาโรค) สําหรับยารักษาโรค พระองค์ทรงพิจารณาแล้วกำหนดชนิด หรือประเภทของยาที่เหมาะสมแก่พระ “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เรานั้นได้มีความปริวิตก สืบต่อไปว่า เภสัช 5 นี้

ในพระพุทธศาสนา พระองค์ทรงบัญญัติการใช้ยา 5 ชนิด ได้แก่ เนยใส, เนยข้น, น้ำมัน, น้ำผึ้ง, และน้ำอ้อย เพื่อใช้ในการรักษาโรคและส่งเสริมคุณธรรมของภิกษุ การอนุญาตนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้สามารถดำรงชีวิตและปร

นิสัย คือ ความประพฤติเคยชิน ที่เกิดขึ้นจากการย้ำคิด พูด และทำในสิ่งหนึ่งสิ่งใดบ่อยๆ นานๆ และเมื่อได้ตอกย้ำจนเกิดเป็นนิสัยแล้ว ไม่ว่าจะคิด จะพูด จะทำสิ่งใด มักมีแนวโน้มเป็นไปตามนิสัย เดิมนั้น ดังนั้นถ้

นิสัยคือความประพฤติเคยชินที่เกิดจากการย้ำคิดพูดทำ หากมีนิสัยดีจะทำให้มีโอกาสคิดพูดทำดี ในขณะที่ถ้ามีนิสัยไม่ดีจะมีโอกาสมีการกระทำไม่ดี การมีปัจจัย 4 ของพระภิกษุเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดนิสัยดีและไม่ดี ตัวอ

จากพุทธพจน์ข้างต้นแสดงให้เห็นว่า ปัจจัย 4 เป็นเหตุให้กิเลสตัณหา คือความอยากได้ อยากมี ในตัวของพระภิกษุกำเริบขึ้นมาได้ ดังนั้นหากพระภิกษุไม่ระมัดระวัง มัวไปเพลิดเพลิน ติดใจ พอใจ หรือหลงยินดี โลภอยากได้

จากพุทธพจน์แสดงให้เห็นว่าปัจจัย 4 เป็นเหตุให้เกิดกิเลสตัณหาในพระภิกษุ หากไม่ระมัดระวังจะส่งผลต่อคุณธรรม การฝึกฝนตนเองจะช่วยสร้างนิสัยดีและคิดดี การใช้ปัจจัย 4 จำเป็นตามวัตถุประสงค์ เพื่อไม่ให้เกิดการส

กุฏิที่พักสำหรับพระภิกษุก็มีขนาดไม่ใหญ่ พออยู่กันด้วยความเรียบง่าย อุปกรณ์ข้าวของเครื่องใช้ หรือเฟอร์นิเจอร์ก็ไม่จำเป็นต้องมีจึงเป็นการช่วยรักษาทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างจำกัดไม่ให้สิ้นเปลือง 3. ด

การสร้างที่พักสำหรับพระภิกษุเป็นการส่งเสริมให้มีชีวิตที่เรียบง่าย โดยใช้ปัจจัย 4 ในการดำรงชีวิต ทำให้เกิดนิสัยที่ดี ผ่านการปฏิบัติตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า การพิจารณาในการบริโภคเพื่อระงับตัณหา กา

พิจารณาโดยแยบคายแล้ว เสพ “บริขาร คือยา” อันเป็นปัจจัยแก่คนไข้ เพียงเพื่อกำจัดเวทนาที่เกิดแต่อาพาธต่างๆ ที่เกิดขึ้นแล้ว เพื่อความเป็นผู้ ไม่มีอาพาธเบียดเบียนเป็นอย่างยิ่ง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อาสวะ และค

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาเสพปัจจัย 4 อย่างมีสติ เพื่อช่วยลดปัญหาทางจิตใจและสร้างสมาธิให้มั่นคง พระภิกษุต้องใช้ปัจจัย 4 อย่างเหมาะสมไม่ให้ติดอารมณ์กับปัจจัยเพื่อที่จะทำให้สามารถฝึกปฏิบัติธรรมได้ดีขึ้น

“ปล่อยอารมณ์ทั้ง 6 คือ รูปารมณ์ สัททารมณ์ คันธารมณ์ รสารมณ์ โผฏฐัพพารมณ์ ธัมมารมณ์ ใจหยุด นิ่ง เฉย ไม่ไปแตะ ไปเกี่ยวกับอารมณ์ เหล่านั้น ไม่ไปกินอารมณ์เหล่านั้น ไม่ไปเอารสของอารมณ์เหล่านั้นมา พินิจพิจา

ในบทเรียนนี้เสนอการปล่อยอารมณ์ทั้ง 6 ได้แก่ รูปารมณ์ สัททารมณ์ คันธารมณ์ รสารมณ์ โผฏฐัพพารมณ์ และ ธัมมารมณ์ โดยใจควรหยุด นิ่ง และพินิจพิจารณา ปัจจัย 4 คือ อาหาร หนังสือ และเสนาสนะ ซึ่งเมื่อใช้ต้องพิจา

ทุกครั้งที่มีการฉันเลยทีเดียว เพราะแต่ละมื้อก็ขบฉันในปริมาณที่ไม่เท่ากัน แต่ว่าส่งผลกระทบกันทันตาเห็น คือหากฉันน้อยเกินไป ไม่นานก็จะหิวใหม่อีกครั้ง แต่ถ้าฉันมากไป ร่างกายก็อึดอัด และไม่สบายตัว นอกจากน

บทความนี้สำรวจการบริโภคอาหารของพระภิกษุว่ามีความสำคัญอย่างไรในการบำเพ็ญสมณธรรม และวิธีการแสวงหาปัจจัย 4 อย่างถูกต้องตามหลักธรรม สิ่งเหล่านี้รวมถึงการแสวงหา การรับ และการบริโภคอาหารอย่างมีสติเพื่อไม่ให